Sääʹmmǩiõllsaž äššõõttmõš Piiđvaaldsummšest säʹmmlai dommvuuʹd åålǥpeäʹlnn

Tän vuäʹppsest peäggtum naaʹlin mõõntâʹlle, ǥu säʹmmlaž ââʹn Piiđvaalšummšest äššõõttâm ǩiõllân jiijjâs piiđväʹlddem kuõskki ääʹššest sääʹmǩiõl jeeʹres ǥu sääʹmmǩiõll-lääʹjj õõlǥtem dommvuuʹdest. Mõõntõõllâmnääʹl kuâskk pukid Piiđvaaldâšm juâǥǥtõõzzid da tåimmpaaiʹǩid.

Vuäʹppõõzz liâ taʹrǩǩääm sääʹmmǩiõll-lääʹjj (1083/2003) 3 §:a tuejjuum muttâz diõtt.

1 Õõlmâs

Sääʹmmǩiõll-lääʹjj (1086/2003) 2 §:a 1 momeeʹnt 7-pääiʹǩ mieʹldd veʹrǥǥneʹǩǩen, koozz sääʹmmǩiõll-lääʹjj suåvtâʹlle, âʹnne še Piiđvaaldâšm. .

Sääʹmmǩiõlin õõlǥte sääʹmmǩiõll-lääʹjj 3§:a 1 momeeʹnt mieʹldd aanarsääʹmm-, nuõrttsääʹmm- leʹbe tâʹvvsääʹmmǩiõlid.

Säʹmmlast lij sääʹmmǩiõll-lääʹjj 4§:a da 12§:a mieʹldd vuõiggâdvuõtt ââʹnned jiijjâs piiđaaʹššin kuõskki ääʹššest leʹbe ääʹššest, koʹst suu koʹlle, Piiđvaaldšummšest lääʹdd leʹbe sääʹmmǩiõl. Piiđvaaldâšm taʹrjjad sääʹmmǩiõllsaž kääzzkõõzzid leʹbe tuʹlǩǩummuš pukid säʹmmlaid, ǩeäk haaʹlee ââʹnned sääʹmmǩiõl äššõõttâmǩiõllân Piiđvaaldšummšest. Ääʹššlast lij vuõiggâdvuõtt ââʹnned äššõõttâmǩiõllân sääʹmmǩiõl, håʹt suu jieʹnnǩiõll narodteâttriâžldõõǥǥ mieʹldd lij lääʹddǩiõll, ǥu kueʹhtt- leʹbe määŋgǩiõllsõʹžže ääʹššla lij vueiʹtlvaž mieʹrǩǩeed narodteâttriâžldõʹǩǩe pâi õhtt jieʹnnǩiõll. 

Vuõiggâdvuõttoummin, koi påʹrddǩeʹrjjǩiõll lij sääʹmmǩiõll, lij sääʹmmǩiõll-lääʹjj 5 §:a mieʹldd vaʹstteei vuõiggâdvuõtt veʹrǧǧniiʹǩǩin äššõõttmen ââʹnned påʹrddǩeʹrjjǩiõl jääʹǩǩteen suåvlaž vueʹzzest, mâiʹd 4 §:est šiõttee säʹmmlai vuõiggâdvuõđâst ââʹnned sääʹmmǩiõl.

2 Vuõiggâdvuõtt tuʹlǩǩeemkääzzkõõzzid säʹmmla äššõõttmen Piiđvaaldšummšest

Jõs säʹmmlaž ââʹn äššõõttmen säʹmmlai dommvuuʹd åålǥpeäʹlnn sâjjeei Piiđvaaldâšm tåimmpääiʹǩest (ouddmiârkkân piiđkorttääʹššest leʹbe piiʹđ mäʹhssem kuulli ääʹššest) sääʹmmǩiõl, lij suʹst sääʹmmǩiõl siltteei oummu vâjja åårrmen sääʹmmǩiõll-lääʹjj 19 §:a mieʹldd tuʹlǩǩeem kääzzkõʹsse sääʹmmǩiõlin.

Piiđvaaldâšm reäšš ääʹšš ǩiõttõõllâm diõtt njääʹlmlaž teʹlfoonâst pueʹtti tuʹlǩǩummuž. Taarbšeʹmmen ääʹšš ǩiõttʼtõõllmõõžž seʹrdde da pääiʹǩõõl vueiʹtte tiʹllʼjed sääʹmmǩiõllsaž tuulk. Piiđvââldâšm mäʹhss tuʹlǩǩeemkuulid.

Tâʹvvsääʹmmǩiõl kuõskki tuʹlǩǩeemääʹššin väʹldde vuõss-sââʹjest õhttvuõđ Tâʹvv-Lääʹdd piiđkonttra. Piiđvaaldâšm lij tuejjääm tåimmupiijjâmsuåppmõõžž sääʹmmǩiõllsaž tuulkivuiʹm õõudâst õõlǥtum kääzzkõõzzi puʹttʼtummšest. Kõõččmõõžžâst åårrai tuulk liâ suåppmõõžžin ouddam peittastââʹnnempõmmai.

3 Sääʹmmǩiõllsaž piiđäʹššǩiiʹrji ǩiõttʼtõõllmõš da äʹššǩiiʹrji  jåårǥlâttmõš

Jõs säʹmmlaž äʹššvuäzzlaž jeeʹres åʹrnn ǥu säʹmmlai dommvuuʹdest räukk sääʹmmǩiõll-lääʹjj 20 §:a  meâldlânji vuäǯǯad piiđääʹšš ǩiõttʼtõõllmõʹšše kuulli äʹššǩiiʹrjid sääʹmmǩiõllsõʹžžen leʹbe sääʹmmǩiõlllääʹjj 4 §.a meâldlânji kuâđđ jiijjâs piiđääʹššid kuõskki äʹššǩiiʹrjid sääʹmmǩiõllsânji, ääʹšš vieʹǩǩtem valmštõõllmõõžž vueiʹtte seʹrdded Tâʹvv-Lääʹdd piiđkonttâr tuâjjan.

Säʹmmlaž äʹššvuäzzlaž piiđääʹšš kuõskki ääʹšš ǩiõttʼtõõllmõš vuäitt oudldâʹstted sääʹmmǩiõll-lääʹjj 20 §:ast šiõttuum lääʹddǩiõllsaž äʹššǩeeʹrj jåårǥlâttmõõžž sääʹmmǩiõʹlle leʹbe taarbšeʹmmen jåårǥlâttmõõžž sääʹmmǩiõlâst lääʹddǩiõʹlle. Tâʹvv-Lääʹdd piiđkoontâr ââʹn huõll äʹššǩiiʹrji jåårǥlâttmõõžžâst ââʹneen taarbšeʹmmen vieʹǩǩen sääʹmmǩiõl ǩiõllkoontâr kiõlljåårǥlõõʹttjid. Piiđvaaldâšm mähss jåårǥlâttmõõžžâst pueʹttii kuulid.  

4 Sääʹmmǩiõllsaž kääzzkõõzz

Tâʹvv-Lääʹdd piiđkoontâr tåimai ceâlai jânnam sääʹmmǩiõllsaž kääzzkõõzz staanjuâǥǥsen. Teâđ sääʹmmǩiõllsaž kääzzkõõzzin käunnje addrõõzzâst vero.fi/samegillii.